احمد بن نورالله بولویبولوی، احمدبن نورالله (عبدالغنی)، فقیه ، شاعر و قاضی سده یازدهم است. ۱ - مشخصاتدر منطقه آناطولی به دنیا آمد. به گفته محمد افندی [۱]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۸، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
بولوی هنگام مرگ در ۱۰۹۴ حدود شصت سال داشته، بنابراین احتمالاً در ۱۰۳۴ به دنیا آمده بوده است.
پدرش از قاضیان معروف ناحیه آناطولی بود. [۲]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۷، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
بولوی در محضر علمای آن دیار علم آموخت، و ادبیات عرب را از شیخ محمدبن لطف الله عزّتی فراگرفت و مدتها از ملازمان وی بود و عزّتی، احترام بسیاری به او می‌گذاشت و قضاوت دمشق را به او سپرده بود. [۳]
محمد امین بن فضل الله محبی، خلاصه الا´ثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۱، ص۳۶۵ـ۳۶۶، بیروت (بی تا).
[۴]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۷، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
او همچنین فقه ، فرایض و عروض را از دایی خود، علاّ مه ملاّ احمد، فراگرفت. [۵]
محمد امین بن فضل الله محبی، خلاصه الا´ثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۱، ص۳۶۶، بیروت (بی تا).
بولوی از همدرسان و دوستان محبی ، صاحب خلاصه الاثر، بود. [۶]
محمد امین بن فضل الله محبی، خلاصه الا´ثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۱، ص۳، بیروت (بی تا).
وی پس از تکمیل تحصیلات و رسیدن به مقام بالای علمی، نخست به نشر علوم و تربیت علما همت گماشت. [۷]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۷، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
[۸]
محمد امین بن فضل الله محبی، خلاصه الا´ثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۱، ص۳ا، بیروت (بی تا).
از ۱۰۷۲ تا ۱۰۹۱ در مدرسه های مختلف تدریس می‌کرد، [۹]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۷ ـ ۵۰۸، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
سپس از تدریس کناره گرفت و به سلوک و طریقت گرایش یافت [۱۰]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۸، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
[۱۱]
محمد امین بن فضل الله محبی، خلاصه الا´ثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۱، ص۳ا، بیروت (بی تا).
و سه سال (۱۰۹۱ـ۱۰۹۳) به عبادت و سیر و سلوک روی آورد. [۱۲]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۸، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
در ۱۰۹۳، قاضی بیت المقدس شد و به آن‌جا رفت. در ۱از قضاوت کناره گرفت و به دمشق بازگشت و در آن‌جا مریض شد و هنگام بازگشت به روم ، در شهر اِرِکلین یا ارکلی درگذشت و همان‌جا دفن شد. [۱۳]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۸، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
[۱۴]
محمد امین بن فضل الله محبی، خلاصه الا´ثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۱، ص۳ا، بیروت (بی تا).
بولوی با ادبیات عرب و فارسی آشنا بود و در شعر «زکی» تخلص می‌کرد. ۲ - تالیفاتکتاب یا دیوان شعری از وی باقی نمانده، اما محمد افندی نمونه اشعار ترکی او را در کتاب خود آورده است. [۱۵]
محمد افندی، وقایع الفضلاء، ج۱، ص۵۰۸، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹.
۳ - فهرست منابع(۱) محمد امین بن فضل الله محبی، خلاصه الا´ثر فی اعیان القرن الحادی عشر، بیروت (بی تا). (۲) محمد افندی، وقایع الفضلاء، چاپ عبدالقادر اوزجان، استانبول ۱۹۸۹. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن نورالله بولوی»، شماره۲۱۱۲. |